Muốn đổi họ của con sang họ cha mẹ nuôi mà chưa được sự đồng ý của cha ruột có thực hiện được không?
Trả lời
Thứ nhất : Về quyền thay đổi họ của con nuôi
Căn cứ theo quy định tại điều 27 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định quyền thay đổi họ tên như sau:
Điều 27. Quyền thay đổi họ
1. Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp sau đây:
a) Thay đổi họ cho con đẻ từ họ của cha đẻ sang họ của mẹ đẻ hoặc ngược lại;
b) Thay đổi họ cho con nuôi từ họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ sang họ của cha nuôi hoặc họ của mẹ nuôi theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi;
c) Khi người con nuôi thôi làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại họ cho người đó theo họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ;
d) Thay đổi họ cho con theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc của con khi xác định cha, mẹ cho con;
đ) Thay đổi họ của người bị lưu lạc đã tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình;
e) Thay đổi họ theo họ của vợ, họ của chồng trong quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài để phù hợp với pháp luật của nước mà vợ, chồng người nước ngoài là công dân hoặc lấy lại họ trước khi thay đổi;
g) Thay đổi họ của con khi cha, mẹ thay đổi họ;
h) Trường hợp khác do pháp luật về hộ tịch quy định.
2. Việc thay đổi họ cho người từ đủ chín tuổi trở lên phải có sự đồng ý của người đó.
3. Việc thay đổi họ của cá nhân không làm thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự được xác lập theo họ cũ.
Như vậy, theo quy định của pháp luật thì cha, mẹ nuôi có quyền yêu cầu thay đổi họ tên cho con nuôi, pháp luật không quy định việc cha, mẹ nuôi yêu cầu đổi tên họ cho con nuôi phải sự đồng ý của cha mẹ đẻ. Ngoài ra theo khoản 1 điều 3 Luật nuôi con nuôi năm 2010 thì : "Nuôi con nuôi là việc xác lập quan hệ cha, mẹ và con giữa người nhận con nuôi và người được nhận làm con nuôi".
Theo đó trong trường hợp là con nuôi của cả hai vợ chồng thì cả cha mẹ nuôi đều có quyền và nghĩa vụ nhất định đối với người con nuôi của mình như đối với con đẻ kể cả khi quan hệ hôn nhân của cha mẹ nuôi chấm dứt. Vì vậy việc yêu cầu đổi tên họ cho con nuôi phải được sự đồng ý của cả cha, mẹ nuôi. Trong trường hợp chỉ là con nuôi của vợ hoặc chồng thì mẹ hoặc cha nuôi có quyền yêu cầu thay đổi họ cho con mà không cần sự đồng ý của vợ hoặc chồng bạn. Như vậy bạn lưu ý rằng việc này chỉ đúng khi đã có quan hệ cha mẹ nuôi và con nuôi.
Thứ 2. Thủ tục thay đổi tên cho con nuôi.
Căn cứ vào Luật hộ tịch 2014 và nghị định 123/2015/NĐ-CP thì trình tự thủ tục đổi họ cho con nuôi được tiến hành như sau;
Bước 1: Nộp hồ sơ yêu cầu thay đổi họ tại ủy ban nhân dân xã ( nơi đã đăng kí giấy khai sinh) trong trường hợp con nuôi dưới 14 tuổi hoặc ủy ban nhân dân cấp huyện (mà trong địa hạt của huyện đó đương sự đã đăng ký khai sinh trước đây) trong trường hợp con nuôi từ đủ 14 tuổi trở lên
- Hồ sơ bao gồm:
+ Tờ khai đăng ký việc thay đổi họ ( đối với con từ 9 tuổi trở lên phải có sự đồng ý của con thể hiện trong tờ khai)
+ Bản chính giấy khai sinh của con nuôi
+ Bản sao hộ khẩu của con nuôi (nếu có).
+ Bản sao CMND và hộ khẩu của cha, mẹ,nuôi.
+ Bản sao Quyết định công nhận việc nuôi con nuôi
+ Văn bản thể hiện đồng ý đổi họ của cha và mẹ nuôi trong trường hợp làm con nuôi của hai vợ chồng, có chứng thực chữ ký hợp lệ.
Bước 2: Cán bộ tiếp nhận hồ sơ kiểm tra hồ sơ.
- Nếu không đúng thẩm quyền thì hướng dẫn đương sựliên hệ cơ quan có thẩm quyền để giải quyết.
- Nếu đầy đủ và hợp lệ thì tiếp nhận chuyển cán bộchuyên môn giải quyết.
- Trường hợp hồ sơ còn thiếu hoặc không hợp lệ thì cán bộ tiếp nhận hồ sơ hướng dẫn đương sự bổ sung hồ sơ.
Bước 3: Thời hạn giải quyết là 3 ngày làm việc nếu đủ điều kiện pháp luật cán bộ Tư pháp hộ tịch hoặc cán bộ Tư pháp của Phòng Tư pháp ghi vào Sổ đã đăng ký khai sinh trước đây và Quyết định về việc thay đổi họ. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện ký và cấp cho đương sự một bản chính Quyết định về việc thay đổi họ. Bản sao Quyết định được cấp theo yêu cầu của đương sự. (nếu xác minh thêm thì thời hạn được kéo dài thêm không quá 05 ngày làm việc).